Sözlük anlamı olarak vicdan; kişiyi kendi davranışlarıyla ilgili olarak bir yargıda bulunmaya yönelten, kişinin kendi ahlak değerleri üzerinde dolaysız ve kendiliğinden yargılama yapmasını sağlayan, kişiye doğruyu ve iyiyi yapma yükümlülüğünü yükleyen içsel güç.
Başka bir deyişle vicdan insanın içindeki yargıçtır. İnsana ait tüm duygu ve düşünceleri izleyen, bu duygu ve düşünceleri direkt olarak yargılayabilen büyük bir güce sahiptir. Vicdan ile ilgili kimi araştırmalar, “vicdan doğuştan gelmektedir” derken, kimi araştırmalar da “vicdan sonradan kazanılır” demektedir. İster doğuştan gelsin, isterse sonradan kazanılsın önemli olan bizim onu nasıl beslediğimizdir. Çünkü; içimizdeki bu büyük gücü doğru beslersek, hem kendimiz, hem de çevremiz için fayda sağlamış oluruz.
Unutmamak gerekir ki doğru beslenen vicdan;
Yaşamda doğru yolu bulmamıza ve bu yolda ilerlememize yardımcı olur.
Bizi iyi bir karar almak için yönlendirir veya kötü bir karara karşı uyarır.
Sadece kendimiz için yaşamadığımızı, tutum ve davranışlarımızdan başkalarının da etkileneceğini düşündürür ve ona göre hareket etmemizi sağlar.
İyi seçimlerimizde bizi rahatlatırken, kötü seçimlerimizde düşündürür, hatayı farketmemize yardımcı olur.
Sahip olduğumuz değerlerimizin bilincine varmamızı ve o değerler doğrultusunda hareket etmemizi sağlar.
Sağduyulu karar vermemizi, şiddetten uzak durmamızı sağlar.
Vicdanımız Yanılmaz Bir Yargıçtır,
Biz Onu Öldürmedikçe.
Balzac
Peki vicdanımızı doğru beslemek için neler yapmalıyız?
Vicdanımızı öncelikle merhamet, güven ve en önemlisi de sevgi ile beslemeliyiz. Sevilen, sevildiğine inanan ve seven insan güven duymayı da öğrenir. Sevebilen insan merhamet etmeyi de bilir.
Vicdanımızı ünvanla, parayla beslememeliyiz. Zenginin de fakirin de, üst ünvanın da, alt ünvanın da bir gün mutlaka bu dünyadan ayrılacağını unutmadan yaşamalı ona göre hareket etmeliyiz. Unutulmaması gereken şudur ki; dünya malı dünyada kalır.
Ağızdan çıkan her söz kalbi yansıtır. Bu nedenle ağzımızdan çıkan sözlere dikkat etmek, pozitif cümleler kurmak, daha merhametli dolayısıyla da daha vicdanlı yaklaşım sağlar.
Dünyada yalnız olmadığımızı, dünyayı başkalarıyla paylaştığımızı unutmamalı, başka insanlara empati ile yaklaşmak konusunda kendimizi geliştirmeliyiz.
Sadece kendisi için yaşamayan, dünyaya faydası olan, merhametli insanları kendimize rol model almalı, geleceğimizi oluşturan çocuklarımıza da iyi bir rol model olmalıyız. Dünyaya faydası olan insan göçüp gitse bile, izi dünya üzerinde kalır.
Aldığımız kararlarının, yaptıklarımızın sonuçları ne olursa olsun, dürüstlüğü ilke edinmeliyiz.
Bağışlayıcı olmalıyız. Kinin vicdanın en büyük düşmanı olduğunu unutmamalıyız.
Son olarak;
İnsan olmak ne din işidir, ne eğitim, ne para, ne de başka bir şey.
insan olmak sadece Vicdan işidir....
Osho